بهترین ها

اگر تاکنون دیوان حافظ یا کتاب کلیات سعدی را مطالعه کرده باشید، متوجه می‌شوید که این دو شاعر بزرگوار بسیار درباره عشق و عاشقی شعر سروده‌اند و همواره از کلمه معشوق در اشعار خود استفاده می‌کنند. طی چند سال گذشته، متخصصان فرهنگ و ادب فارسی چندین بار مفهوم عشق در اشعار حافظ یا سعدی را مورد بررسی قرار داده و این دو را با یکدیگر مقایسه کرده‌اند. سوال مهمی که برای بسیاری از افراد ایجاد می‌شود، این است که آیا منظور از عشق در اشعار حافظ یا سعدی، فرد خاصی است یا هر دو درباره عشق الهی صحبت می‌کنند؟ در ادامه قصد داریم به طور کامل درباره این مسئله صحبت کنیم.

مفهوم عشق در اشعار سعدی

با کمی جستجو در اشعار سعدی می‌توان متوجه شد که این شاعر از معشوق زمینی صحبت می‌کند. اما عشق و علاقه خالصانه‌ای به معشوق داشته و جز موفقیت و سلامت معشوق چیزی نمی‌خواهد. به همین دلیل، بسیاری از افراد تصور می‌کنند منظور از عشق در اشعار سعدی عشق الهی است. اگر درست به این مسئله نگاه کنیم، متوجه می‌شویم هدف سعدی از به کار بردن کلمه معشوق نمایان ساختن عشق واقعی است.

سعدی به خوبی می‌داند که یک عاشق باید چگونه با معشوق رفتار کند. عشق سعدی یک عشق زمینی و پاک است. اشعار سعدی به زیبایی درباره عشق سروده شده‌اند. همانطور که می‌دانید، اشعار سعدی معمولاً ساده و ملموس هستند. اما کمتر کسی می‌تواند شعری مانند سعدی بسراید. یعنی بیان همین سادگی برای بسیاری از افراد سخت است.

مفهوم عشق در اشعار حافظ

بعد از اینکه مفهوم عشق را در اشعار سعدی مورد بررسی قرار دادیم، باید به معنی عشق در بهترین اشعار حافظ بپردازیم. حافظ برخلاف سعدی نگاهی ویژه و عرفانی به عشق دارد. مفهوم عشق در اشعار حافظ، بین دو شاعر سعدی و مولانا قرار می‌گیرد. به عنوان مثال، در برخی از اشعار سعدی می‌توان به راحتی متوجه شد که منظور از عشق، عشق زمینی یک انسان به انسان دیگر است که به شکلی کاملاً پاک و خالصانه بیان شده و دور از هوا و هوس است.

عشق مولانا بیانگر محبت و احساس مرید به مراد است. یعنی فردی عاشق کسی شده است که او را به آرزوها و آمال خود می‌رساند. این عشق می‌تواند بیانگر عشق زمینی یا عشق الهی باشد. ولی در اشعار حافظ، به طور ملموس عشق الهی را می‌توان احساس کرد. حافظ عشق را جدا از زمین و آسمان و تمامی کائنات می‌داند و معتقد است هدف اصلی، همان عشق الهی است. با مطالعه اشعار حافظ می‌توان به راحتی متوجه شد که یک عارف به سرودن شعر پرداخته است. این عارف قصد دارد انسان‌ها را به خداوند نزدیک کند و زیبایی‌های الهی را با بیان جملات زمینی مطرح سازد.

به همین دلیل، عده زیادی از افراد نمی‌توانند اشعار حافظ را به خوبی درک کنند. اما درک اشعار سعدی به دلیل سادگی راحت‌تر است. برخی از افراد نیز اشعار حافظ را با همان خیالات و تصورات ذهنی خود معنی می‌کنند که کاملاً دور از هدف اصلی حافظ است. پیشنهاد می کنیم برای آگاهی بیشتر از جهان بینی حافظ به این مطلب از پارسی زی مراجعه کنید.

تفاوت سخن گفتن درباره معشوق در اشعار حافظ و سعدی

تفاوت‌های قابل توجهی بین اشعار حافظ و سعدی درباره معشوق وجود دارد. حافظ در برخی از ابیات خود مستقیما به خداوند اشاره می‌کند و منظور خود را سریعا اعلام می‌دارد. به گونه‌ای که خواننده اشعار متوجه خواهد شد که هدف اصلی حافظ نشان دادن زیبایی‌های خداوند است. اما در برخی دیگر از اشعار حافظ، می‌توان خلاقیت بسیار زیادی را مشاهده کرد.‌ به گونه‌ای که حافظ ترجیح می‌دهد صریحا و مستقیماً درباره خداوند صحبت نکند. بلکه زیبایی‌های زمینی را به صورت جلوه‌ای از زیبایی‌های خداوند بیان کند.

با نگاهی دقیق‌تر می‌توان متوجه شد حافظ بیشتر به مدح و ستایش معشوق خدا می‌پردازد. او در اشعار خود با معشوق راز و نیاز می‌کند و زیبایی‌های او را به چشم می‌آورد. همچنین در بسیاری از اشعار خود از وصال سخن می‌گوید و عاجزانه از معشوق می‌خواهد که او را به خود برساند.

حافظ معتقد است همه عاشقان باید بسوزند تا در نهایت به این معشوق یکتا برسند. اما سعدی به گونه‌ای دیگر درباره معشوق سخن می‌گوید. سعدی به جای مدح و ستایش معشوق، بیشتر کمالات او را می‌بیند. به بیان ساده‌تر، می‌توان گفت سعدی قصد دارد با معشوق خود به خوانندگان اشعار پز بدهد!

او به صورت پیوسته از زیبایی‌ها و معشوق سخن می‌گوید و از نرسیدن و عدم وصال به معشوق می‌نالد. با این حال، فهم اشعار سعدی به دلیل استفاده از جملات و کلمات ساده‌تر نسبت به حافظ راحت‌تر است. این مسئله باعث می‌شود تا بسیاری از مردم با اشعار سعدی همزاد پنداری کنند و مفهوم عشق را راحت‌تر درک کنند. در حالی که حافظ دیدگاه عرفانی و وسیع‌تری نسبت به سعدی و سایر شاعران دارد و افرادی که اهل ادبیات و فرهنگ و ادب هستند را تا حد زیادی به سمت خود جذب می‌کند.

کلام آخر

سعدی و حافظ از بهترین شاعران تاریخ ایران هستند و هر دو اشعار بی نظیر و جذابی سروده‌اند. بسیاری از اشعار سعدی و حافظ در وصف معشوق و عاشقی هستند. اما مفهوم عشق از نظر سعدی و حافظ کاملاً با یکدیگر متفاوت است. از نظر بسیاری از متخصصین فرهنگ و ادب فارسی، منظور از عشق در اشعار سعدی عشق زمینی است.

در حالی‌که مفهوم عشق در اشعار حافظ، عشق الهی است. با این حال، نمی‌توان صراحتا این مسئله را بیان کرد. زیرا در برخی از اشعار سعدی به راحتی می‌توان متوجه مفهوم عشق الهی شد. به نظر می‌رسد هر دو شاعر از نظر توصیف معشوق و بیان ویژگی‌های آن با یکدیگر متفاوت هستند و ممکن است هر دو درباره عشق زمینی یا الهی صحبت کرده باشند.

اگر تاکنون دیوان حافظ یا کتاب کلیات سعدی را مطالعه کرده باشید، متوجه می‌شوید که این دو شاعر بزرگوار بسیار درباره عشق و عاشقی شعر سروده‌اند و همواره از کلمه معشوق در اشعار خود استفاده می‌کنند. طی چند سال گذشته، متخصصان فرهنگ و ادب فارسی چندین بار مفهوم عشق در اشعار حافظ یا سعدی را مورد بررسی قرار داده و این دو را با یکدیگر مقایسه کرده‌اند. سوال مهمی که برای بسیاری از افراد ایجاد می‌شود، این است که آیا منظور از عشق در اشعار حافظ یا سعدی، فرد خاصی است یا هر دو درباره عشق الهی صحبت می‌کنند؟ در ادامه قصد داریم به طور کامل درباره این مسئله صحبت کنیم.

مفهوم عشق در اشعار سعدی

با کمی جستجو در اشعار سعدی می‌توان متوجه شد که این شاعر از معشوق زمینی صحبت می‌کند. اما عشق و علاقه خالصانه‌ای به معشوق داشته و جز موفقیت و سلامت معشوق چیزی نمی‌خواهد. به همین دلیل، بسیاری از افراد تصور می‌کنند منظور از عشق در اشعار سعدی عشق الهی است. اگر درست به این مسئله نگاه کنیم، متوجه می‌شویم هدف سعدی از به کار بردن کلمه معشوق نمایان ساختن عشق واقعی است.

سعدی به خوبی می‌داند که یک عاشق باید چگونه با معشوق رفتار کند. عشق سعدی یک عشق زمینی و پاک است. اشعار سعدی به زیبایی درباره عشق سروده شده‌اند. همانطور که می‌دانید، اشعار سعدی معمولاً ساده و ملموس هستند. اما کمتر کسی می‌تواند شعری مانند سعدی بسراید. یعنی بیان همین سادگی برای بسیاری از افراد سخت است.

مفهوم عشق در اشعار حافظ

بعد از اینکه مفهوم عشق را در اشعار سعدی مورد بررسی قرار دادیم، باید به معنی عشق در بهترین اشعار حافظ بپردازیم. حافظ برخلاف سعدی نگاهی ویژه و عرفانی به عشق دارد. مفهوم عشق در اشعار حافظ، بین دو شاعر سعدی و مولانا قرار می‌گیرد. به عنوان مثال، در برخی از اشعار سعدی می‌توان به راحتی متوجه شد که منظور از عشق، عشق زمینی یک انسان به انسان دیگر است که به شکلی کاملاً پاک و خالصانه بیان شده و دور از هوا و هوس است.

عشق مولانا بیانگر محبت و احساس مرید به مراد است. یعنی فردی عاشق کسی شده است که او را به آرزوها و آمال خود می‌رساند. این عشق می‌تواند بیانگر عشق زمینی یا عشق الهی باشد. ولی در اشعار حافظ، به طور ملموس عشق الهی را می‌توان احساس کرد. حافظ عشق را جدا از زمین و آسمان و تمامی کائنات می‌داند و معتقد است هدف اصلی، همان عشق الهی است. با مطالعه اشعار حافظ می‌توان به راحتی متوجه شد که یک عارف به سرودن شعر پرداخته است. این عارف قصد دارد انسان‌ها را به خداوند نزدیک کند و زیبایی‌های الهی را با بیان جملات زمینی مطرح سازد.

به همین دلیل، عده زیادی از افراد نمی‌توانند اشعار حافظ را به خوبی درک کنند. اما درک اشعار سعدی به دلیل سادگی راحت‌تر است. برخی از افراد نیز اشعار حافظ را با همان خیالات و تصورات ذهنی خود معنی می‌کنند که کاملاً دور از هدف اصلی حافظ است. پیشنهاد می کنیم برای آگاهی بیشتر از جهان بینی حافظ به این مطلب از پارسی زی مراجعه کنید.

تفاوت سخن گفتن درباره معشوق در اشعار حافظ و سعدی

تفاوت‌های قابل توجهی بین اشعار حافظ و سعدی درباره معشوق وجود دارد. حافظ در برخی از ابیات خود مستقیما به خداوند اشاره می‌کند و منظور خود را سریعا اعلام می‌دارد. به گونه‌ای که خواننده اشعار متوجه خواهد شد که هدف اصلی حافظ نشان دادن زیبایی‌های خداوند است. اما در برخی دیگر از اشعار حافظ، می‌توان خلاقیت بسیار زیادی را مشاهده کرد.‌ به گونه‌ای که حافظ ترجیح می‌دهد صریحا و مستقیماً درباره خداوند صحبت نکند. بلکه زیبایی‌های زمینی را به صورت جلوه‌ای از زیبایی‌های خداوند بیان کند.

با نگاهی دقیق‌تر می‌توان متوجه شد حافظ بیشتر به مدح و ستایش معشوق خدا می‌پردازد. او در اشعار خود با معشوق راز و نیاز می‌کند و زیبایی‌های او را به چشم می‌آورد. همچنین در بسیاری از اشعار خود از وصال سخن می‌گوید و عاجزانه از معشوق می‌خواهد که او را به خود برساند.

حافظ معتقد است همه عاشقان باید بسوزند تا در نهایت به این معشوق یکتا برسند. اما سعدی به گونه‌ای دیگر درباره معشوق سخن می‌گوید. سعدی به جای مدح و ستایش معشوق، بیشتر کمالات او را می‌بیند. به بیان ساده‌تر، می‌توان گفت سعدی قصد دارد با معشوق خود به خوانندگان اشعار پز بدهد!

او به صورت پیوسته از زیبایی‌ها و معشوق سخن می‌گوید و از نرسیدن و عدم وصال به معشوق می‌نالد. با این حال، فهم اشعار سعدی به دلیل استفاده از جملات و کلمات ساده‌تر نسبت به حافظ راحت‌تر است. این مسئله باعث می‌شود تا بسیاری از مردم با اشعار سعدی همزاد پنداری کنند و مفهوم عشق را راحت‌تر درک کنند. در حالی که حافظ دیدگاه عرفانی و وسیع‌تری نسبت به سعدی و سایر شاعران دارد و افرادی که اهل ادبیات و فرهنگ و ادب هستند را تا حد زیادی به سمت خود جذب می‌کند.

کلام آخر

سعدی و حافظ از بهترین شاعران تاریخ ایران هستند و هر دو اشعار بی نظیر و جذابی سروده‌اند. بسیاری از اشعار سعدی و حافظ در وصف معشوق و عاشقی هستند. اما مفهوم عشق از نظر سعدی و حافظ کاملاً با یکدیگر متفاوت است. از نظر بسیاری از متخصصین فرهنگ و ادب فارسی، منظور از عشق در اشعار سعدی عشق زمینی است.

در حالی‌که مفهوم عشق در اشعار حافظ، عشق الهی است. با این حال، نمی‌توان صراحتا این مسئله را بیان کرد. زیرا در برخی از اشعار سعدی به راحتی می‌توان متوجه مفهوم عشق الهی شد. به نظر می‌رسد هر دو شاعر از نظر توصیف معشوق و بیان ویژگی‌های آن با یکدیگر متفاوت هستند و ممکن است هر دو درباره عشق زمینی یا الهی صحبت کرده باشند.